Op 24 februari 2021 heeft de Europese Commissie een nieuwe EU-strategie voor aanpassing aan de klimaatverandering aangenomen.
In deze nieuwe strategie wordt uiteengezet hoe de Europese Unie zich kan aanpassen aan de onvermijdelijke gevolgen van de klimaatverandering en hoe zij tegen 2050 weerbaar kan worden tegen de klimaatverandering.
De strategie heeft vier hoofddoelstellingen: aanpassing slimmer, sneller en systematischer maken en de internationale actie ter aanpassing aan de klimaatverandering intensiveren.
Een slimmer aanpassingsproces
De aanpassingsmaatregelen moeten gebaseerd zijn op degelijke gegevens en op risicobeoordelingsinstrumenten die voor iedereen toegankelijk zijn, of het nu gaat om gezinnen die hun huizen bouwen, bedrijven in kustgebieden of landbouwers die hun gewassen plannen.
Om dit te bereiken is de nieuwe strategie erop gericht de kennis over aanpassing te verfijnen via Climate-Adapt. Dit platform, dat wordt voorgesteld als referentie-instrument inzake aanpassing in Europa, heeft tot doel meer en betere gegevens over klimaatgerelateerde risico's en verliezen te verzamelen, de informatie toegankelijker te maken voor het grote publiek en uitwisselingen tussen de lidstaten te bevorderen.
De strategie is gericht op de ontwikkeling en toepassing van aanpassingsoplossingen om klimaatgerelateerde risico's te helpen verminderen, het klimaat beter te beschermen en de beschikbaarheid van zoet water in stand te houden.
Een systeembenadering
Klimaatverandering zal gevolgen hebben voor de hele samenleving, dus moeten aanpassingsmaatregelen ook systemisch zijn. De nieuwe strategie zal dan ook van toepassing zijn op alle sectoren van de samenleving en de economie (horizontale component), en op alle bestuursniveaus (verticale component). Zij zal zich toespitsen op drie transversale prioriteiten: integratie van de aanpassing in het macro-budgetbeleid, op de natuur gebaseerde aanpassingsoplossingen en lokale actie.
Versterking van het internationale optreden
De EU zal haar steun voor klimaatbestendigheid en -paraatheid op internationaal niveau versterken door middelen ter beschikking te stellen, maatregelen te prioriteren en de doeltreffendheid te verbeteren, de internationale financiering te verhogen en de wereldwijde betrokkenheid en uitwisseling inzake aanpassing te versterken.
Een strategie die past binnen de Europese Green Deal
De Europese Commissie heeft deze nieuwe ambitieuzere EU-strategie inzake de aanpassing aan de klimaatverandering aangekondigd in haar communicatie over de Europese Green Deal, naar aanleiding van een evaluatie van de strategie van 2013, die in 2018 werd uitgevoerd, en een openbare publieksraadpleging die tussen mei en augustus 2020 plaatsvond. De voorgestelde Europese klimaatwet vormt eveneens de basis voor meer ambitie en meer samenhang in het aanpassingsbeleid.
De Overeenkomst van Parijs heeft een mondiale doelstelling voor aanpassing aan de klimaatverandering vastgelegd, gericht op een versterking van aanpassingsvermogen, een verhoging van de weerbaarheid en een verlaging van de kwetsbaarheid. Zij beschrijft deze doelstelling als een belangrijke motor voor duurzame ontwikkeling. De aanpassing aan de klimaatverandering is een transversaal element van het externe optreden van de EU en de lidstaten, van invloed op zowel ontwikkelingssamenwerking en migratie als op handel, landbouw en veiligheid.
Met haar initiatief Burgemeestersconvenant voor klimaat en energie moedigt de Europese Commissie steden aan om zich te engageren tot het nemen van maatregelen voor de aanpassing aan de klimaatverandering. Eind 2018 hebben 337 Belgische steden en gemeenten het convenant officieel ondertekend, waarvan 121 zich geëngageerd hebben op het adaptatievlak.
De EU financiert tenslotte adaptatie doorheen verschillende instrumenten zoals de 5 structuur- en investeringsfondsen (zoals het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling, het Europees Sociaal Fonds, het Cohesiefonds, het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling), het Life-instrument en het solidariteitsfonds van de EU voor natuurrampen.
Historiek
Het kader voor adaptatie in de Europese Unie is in verschillende fasen uitgebouwd:
Meer info:
- Voorstelling van de nieuwe strategie (2021 - in het Engels)
- De nieuwe EU-Strategie voor aanpassing aan klimaatverandering
-
Climate-ADAPT (het Europees klimaatadaptatieplatform)
- De evaluatie van de Europese strategie voor de adaptatie aan de klimaatverandering (2018)
- De evaluatie van de performantie van de 28 EU-lidstaten op adaptatievlak (2018)
- Adaptatie op de website van de Europese Commissie
- Het rapport van het Europees Milieuagentschap over de nationale adaptatiebeleidslijnen (2014)
- The convenant of mayors initiative on adaptation
- De gevolgen van klimaatverandering
- Adaptatie in België:
