Gevolgen voor de landbouw en visserij

Landbouw

In België wordt de landbouw over het algemeen niet zo zwaar door de klimaatverandering getroffen. Bepaalde landbouwpraktijken kunnen van jaar tot jaar worden aangepast (in tegenstelling tot bijvoorbeeld de bosbouwpraktijken) om de blootstelling aan klimaatverandering te beperken.

In 2008 deed de KUL onderzoek naar de aanpassingsmogelijkheden in de Vlaamse land- en tuinbouwsector en naar het potentieel ervan. Volgens de voornaamste resultaten zouden de financiële verliezen beperkt zijn – tussen 0,1 % en 4,1 %, naargelang van de evolutie van het klimaat in Vlaanderen. De zomerdroogte zal vooral een negatief effect hebben op planten met oppervlakkige wortels – zoals bieten.

Een studie in het kader van het Europese onderzoeksproject AMICE heeft aangetoond dat de opbrengsten voor grasland en bepaalde gewassen (tarwe, gerst) kunnen toenemen, maar voor andere gewassen (maïs) kunnen zij daarentegen ook afnemen. Bovendien zal de opbrengstvariatie van jaar tot jaar toenemen. De opbrengststijging zal overigens pas effectief worden als er voldoende hulpbronnen beschikbaar zijn. Maar in bepaalde essentiële periodes van het jaar kan een tekort aan water als hulpbron en als transportmiddel van voedingsstoffen ontstaan. In andere periodes van het jaar kan de zware neerslag een watererosie van de bodem veroorzaken, waarbij bodemverlies optreedt in de meest vruchtbare bodemlagen.

Het project AMICE benadrukt tevens dat de aanpassingsmaatregelen in het Maasbekken (bv. de aanpassing van de zaai- en oogstkalender) de impact van de klimaatverandering op de sector met zo’n 50 % kunnen beperken.

Visserij 

De ruimtelijke verspreiding van commercieel belangrijke zeesoorten in België zoals tong, schol of kabeljauw ondergaat al een negatieve invloed van de klimaatverandering. Die veranderingen zullen zich in de toekomst waarschijnlijk voortzetten.

De visserij kan verder negatieve gevolgen ondervinden van de verschijning van nieuwe soorten door de klimaatverandering. De invasie van een kwal in de Noordzee (de Amerikaanse ribkwal of Mnemiopsis leidyi) in de jaren ‘80 heeft het mariene ecosysteem bijvoorbeeld ernstig verstoord en economische verliezen teweeggebracht door teruglopende vis- en schaaldierbestanden.