Vandaag vieren we dat het Protocol van Montreal 35 jaar geleden (in 1987) met succes de stratosferische ozonlaag heeft beschermd tegen synthetische chemicaliën die ook klimaatopwarming veroorzaken.
Aan de oorsprong van het zogenoemde ‘gat in de ozonlaag ‘ ligt de uitstoot van gefluoreerde koolwaterstoffen (CFK’s en HCFK’s), die dienst doen als koelvloeistof (koelkasten en airco), solvent (o.m. voor de schoonmaak van elektronica) of brandblusmiddel of gebruikt worden in de productie van aluminium en kunststofschuim. Ze werden vervolgens .
Deze synthetische scheikundige stoffen absorberen heel sterk de infrarode straling en zijn scheikundig erg stabiel, waardoor ze een belangrijk aandeel in het broeikaseffect voor hun rekening nemen: hun ‘opwarmend vermogen’ (Global Warming Potential of GWP) is 1.300 tot 11.700 sterker dan dat van CO₂.
CFK’s en HCFK’s zijn verantwoordelijk voor de afbraak van de stratosferische ozon (op grote hoogte).Ze werden vanaf 1987 door het Protocol van Montreal gecontroleerd en vervolgens geleidelijk verboden. Ze werden vervangen door stoffen (HFK’s) die de ozonlaag niet aantasten, maar die – net zoals de vorige – wel een heel belangrijk effect hebben op de opwarming van de planeet.
Dankzij deze wereldwijde overeenkomst is een groot risico voor de gezondheid en het leven op aarde sterk beperkt: het enorm ‘gat’ in de ozonlaag, waardoor de ultraviolette straling van de zon bijna ongehinderd de aarde bereikte, is intussen dankzij het succesvol wereldwijd bannen van de CFK’s en HCFK’s immers sterk verkleind.
Een ongezien succes
Het Protocol van Montreal is universeel geratificeerd en resoluut uitgevoerd en is dan ook een schoolvoorbeeld van een geconcerteerde internationale actie. Dit protocol wordt dan ook beschouwd als de meest succesvolle milieubeleidsmaatregel ooit.
Het Protocol van Montreal heeft al bijgedragen tot de aanpak van de klimaatopwarming. Door planten te beschermen tegen ultraviolette straling, hen in staat te stellen te leven en koolstof op te slaan, heeft het tot 1 graad Celsius extra opwarming van de aarde voorkomen. De werkzaamheden in het kader van het Protocol van Kigali om de uitstoot van broeikasgassen geleidelijk terug te dringen en de energie-efficiëntie te verbeteren, kunnen de verstoring van het klimaat verder afremmen.