Dit nieuw wetenschappelijk rapport, getiteld "Turn down the heat : climate extremes, regional impacts, and the case for resilience", is complementair aan de bevindingen van een vorig rapport van de Wereldbank uit 2012 dat reeds een opwarming met 4°C boven het pre-industrieel niveau tegen het einde van de eeuw voorspelde als er niet meer inspanningen worden geleverd om de uitstoot van broeikasgassen - en van CO₂ in het bijzonder - te reduceren.
De nieuwe publicatie, die van 19 juni 2013 dateert, beschrijft een onrustwekkend scenario voor de komende jaren: als de planeet in de loop van de volgende 20 à 30 jaren met 2°C opwarmt, zal de wereld geconfronteerd worden met algemene voedseltekorten, hittegolven zonder precedenten en krachtigere cyclonen. De analyse concentreert zich meer bepaald op de bedreigingen die wegen op de inwoners van 3 uiterst kwetsbare regio’s - Afrika ten zuiden van de Sahara, Zuid-Azië en Zuidoost-Azië - en op hun bestaansmiddelen.
Het rapport benadrukt ook dat de armste bevolkingen het kwetsbaarst zijn voor de gevolgen van een klimaatverandering en over de minste middelen beschikken om zich aan te passen.
Met de ontwikkeling van de kuststeden in Afrika en Azië worden de armste onder hun bewoners verdrongen naar de grens van de leefbare gebieden, daar waar de gevolgen van klimaatverandering een groter gevaar inhouden. Deze bevolkingsgroepen leven in noodwoningen op de oevers van de stromen of opeengepakt in gebieden die nauwelijks hoger liggen dan het zeeniveau, slecht gedraineerd zijn en van geen openbare dienstverlening genieten, wat hen erg kwetsbaar maakt voor stormen, hoge waterstanden en overstromingen. Steden zoals Manilla op de Filippijnen en Calcutta in Indië zijn bijzonder kwetsbaar.
Het rapport geeft ook aan dat de stijging van het zeeniveau sneller toeneemt dan verwacht. Zo zou een stijging van een 50-tal cm tegen 2050 onvermijdelijk zijn omwille van de uitstoot in het verleden. In sommige gevallen zouden de effecten zich veel vroeger laten voelen. Zonder aanpassingsmaatregelen dreigt een zeeniveaustijging van 15 cm, in combinatie met krachtigere cyclonen, een groot deel van Bangkok in de jaren 2030 blank te zetten.
Op erg korte termijn zou de klimaatverandering de miserie van de armen in de sloppenwijken, die nauwelijks verantwoordelijk zijn voor de opwarming van de aarde, dus nog groter maken.
Dit tweede rapport benadrukt terecht de nood om de internationale gemeenschap ertoe te bewegen de nodige maatregelen te nemen die de opwarming tot 2°C beperken.
Maar alhoewel het rapport heel precies de gevolgen beschrijft van de opwarming op de armsten, kunnen deze toch vermeden worden volgens Jim Yong Kim, Voorzitter van de Wereldbank, die zich vastberaden noemt om met de landen samen te werken om oplossingen te vinden.
Want veel van de ergste gevolgen kunnen nog vermeden worden door de opwarming beneden de 2°C te houden.
De experten van de Wereldbank denken na over oplossingen die de regeringen kunnen helpen om :
- de steunmaatregelen aan de fossiele brandstoffen stop te zetten zonder de overleving van de armen in gevaar te brengen;
- innoverende middelen te vinden om de energie-efficiëntie en de prestaties van de hernieuwbare energieën te verhogen
- verbanden te creëren tussen de koolstofmarkten
- de landbouw en de steden “klimaatintelligent” en veerkrachtig te maken
Maar de Wereldbank herhaalt dat deze maatregelen geen vervanging mogen zijn voor ambitieuze nationale reductiedoelstellingen en voor een verdeling van de inspanningen tussen de grootste economieën.